Τι κοινό έχει ένας καταπιεσμένος εργάτης, ένας εκπαιδευτικός σε burnout και ένας νεαρός που δεν αντέχει να μιλήσει στην τάξη;
Και οι τρεις κουβαλούν κάτι που ο Paulo Freire ονόμασε: φόβο της ελευθερίας.
Το βιβλίο Pedagogy of the Oppressed (Η Παιδαγωγική του Καταπιεσμένου) δεν είναι ένα εγχειρίδιο. Είναι ένα μανιφέστο ενσυναίσθησης, ένα κείμενο γραμμένο με την ένταση της ποίησης και τη διαύγεια ενός μαχόμενου φιλοσόφου. Γι’ αυτό και αξίζει να το ξαναδιαβάσουμε — όχι ως «παλιό κλασικό», αλλά σαν ανάσα στο τώρα.
https://el.wikipedia.org/wiki/Πάουλο_Φρέιρε
📚 Freire: Όχι μόνο Παιδαγωγός, αλλά και Συγγραφέας Ανθρώπινης Ελπίδας
Ο Freire δεν γράφει ουδέτερα. Χτίζει τις φράσεις του με ρυθμό και επαναλήψεις που θυμίζουν ποιητικό κήρυγμα. Μιλά για την ελευθερία όχι ως κάτι δεδομένο, αλλά ως επίπονη γέννα:
“Liberation is thus a childbirth, and a painful one.”
Μέσα από αυτή τη μεταφορά, ο Freire δεν απευθύνεται σε ειδικούς. Μιλά στην ψυχή του ανθρώπου που θέλει να καταλάβει τον κόσμο για να μπορέσει να τον αλλάξει.
🧠 Ο Φόβος της Ελευθερίας: Ψυχαναλυτικός και Κοινωνικός
Ο φόβος της ελευθερίας δεν είναι μόνο πολιτικός. Είναι και υπαρξιακός.
Πόσες φορές δεν επιλέγουμε τη σιωπή αντί για τη φωνή; Την υποταγή αντί για τη σύγκρουση;
Ο Freire καταλαβαίνει πως η καταπίεση δεν είναι μόνο εξωτερική. Είναι και εντός μας:
«Η καταπίεση εσωτερικεύεται και γίνεται κανονικότητα.»
Σε έναν κόσμο που μας ζητά συνέχεια να “προσαρμοστούμε”, το να επιλέγεις να σκεφτείς κριτικά είναι πράξη επαναστατική.
✊ Η Praxis ως Ποίηση
Η κεντρική έννοια του Freire, η praxis (πράξη με συνείδηση), δεν είναι απλώς πολιτική στρατηγική. Είναι λυρική στάση απέναντι στον κόσμο.
Κάθε πράξη που συνοδεύεται από στοχασμό είναι μια μορφή ελευθερίας. Κάθε διάλογος είναι ένας μικρός σεισμός στις δομές του αυταρχισμού.
Γι’ αυτό ο Freire επιμένει:
“Reflection and action must never be dichotomized.”
💡 Γιατί να τον Διαβάσεις Σήμερα
-
Αν νιώθεις ότι δεν έχεις φωνή, αυτό το βιβλίο θα στη δώσει.
-
Αν πιστεύεις πως τίποτα δεν αλλάζει, ο Freire θα σου δείξει πώς ξεκινά το καινούριο — πάντα μέσα από τη σχέση, ποτέ μόνος.
-
Αν κουράστηκες να σε εκπαιδεύουν χωρίς να σε ρωτούν, εδώ θα βρεις ένα μοντέλο διαλόγου που σέβεται τη νοημοσύνη σου.
🌱 Στον Κόσμο του Unspotted…
…διαβάζουμε Freire γιατί δεν μας αρκεί η διαπίστωση. Θέλουμε τη μεταμόρφωση.
Και αυτός ο Βραζιλιάνος ποιητής της ελευθερίας μας θυμίζει πως:
Η αληθινή παιδεία δεν είναι μετάδοση γνώσης. Είναι πράξη αγάπης.
Διαβάστε επίσης:
