Ο “Μεγάλος Ιεροεξεταστής” του Ντοστογιέφσκι στα χαλάσματα του Κιέβου

Μου ήρθε σαν εικόνα καθώς έβλεπα τις ειδήσεις αυτές τις μέρες. Κι αυτή η εικόνα γέννησε σκέψεις. Κι από αυτές, μόνον μια ξεχώρισα. Την εικόνα και την παρουσία του Χριστού στον ‘’Μεγάλο Ιεροεξεταστή’’ του Ντοστογιέφσκι. Όσες φορές και να διαβάσω αυτό το αριστούργημα του μεγάλου συγγραφέα, δεν χορταίνω να διαισθάνομαι και να εικονίζω τον Χριστό, όπως παρουσιάζεται στο εν λόγω μέρος του μυθιστορήματος ‘’Αδερφοί Καραμάζοφ’’.

Ώρες-ώρες νιώθω ότι ο Ντοστογιέφσκι αντιλήφθηκε, θα έλεγα, την παρουσία του Χριστού με μεγάλη ακρίβεια. Ο Χριστός σ΄ αυτό το έργο είναι ένα δροσερό αεράκι. Δεν μιλάει, δεν κηρύττει, μόνο χαμογελάει, χαϊδεύει, κάνει θαύματα, γεμίζει με χαρά και ασφάλεια τον κόσμο της Σεβίλλης, εκείνη τη μέρα που μετά από 1500 χρόνια από τότε που αναλήφθηκε, ξαναπαρουσιάστηκε στη γη. Γιατί, είναι γεγονός, η Παρουσία του Χριστού σε τούτον τον κόσμο ήταν σαν αεράκι, που μέσα σε 3 χρόνια δράσης Του άλλαξε την ιστορία του ανθρώπου.

Η ιστορία που λέτε θα μπορούσε να ήταν κάπως έτσι…

…Μάρτης του 2022. Προκλητική εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία. Χαλασμός μεγάλος. Πόνος μεγάλος. Πόνος αληθινός, που όμως γίνεται κατάλληλο επικοινωνιακό όπλο στα χέρια όλων ‘’των εχόντων νόμιμον (ή μη) συμφέρον’’. Το καταλαβαίνεις, αφού από τον πόνο αυτό έχει αφαιρεθεί το προσωπικό στοιχείο και η τραγικότητα του έχει μετατραπεί σε μετρήσιμο στατιστικό μέγεθος. Ένα σύνολο απλών αριθμών, ψυχρών –ξέρεις, τόσοι νεκροί, τόσοι τραυματίες, τόσοι πρόσφυγες. Όπως πάντα, λοιπόν, ‘’Ο Κύριος εισήκουσε τας δεήσεις των πτωχών και τους στεναγμούς των πενήτων’’ (Παπαδιαμάντης,1896), και των χαροκαμένων, και των ματοβαμένων, και των προσφύγων, και των απελπισμένων, που σε λίγες μόνον μέρες χάσαν τη γη κατ΄ απ΄ τα πόδια τους.

Και αποφάσισε να ξανακατέβει στη γη μετά από 500 περίπου χρόνια από τότε που είχε ξανακατέβει στη Σεβίλλη. Τότε που ξαναήρθε 1500 χρόνια μετά την Ανάληψή Του, τότε που Τον είχε φυλακίσει ‘’Ο Μέγας Ιεροεξεταστής’’. Μια μέρα του πολέμου λοιπόν, κατέβηκε στο Κίεβο στην πλατεία Μαϊντάν. Και όπως τότε στη Σεβίλλη, έτσι και τώρα ο κόσμος Τον γνώρισε, έτρεξε επάνω Του, Τον αγκάλιασε, Τον χάιδεψε, ζήτησε τη συμπόνια Του. Κι Αυτός όπως και τότε, γιάτρευε τον πόνο τους, τις πληγές τους. Τους χάιδευε, τους παρηγορούσε. Δεν μιλούσε, όπως και τότε, δεν κήρυττε. Ήταν ένα αεράκι, ήρεμος, γαλήνιος, μ΄ένα ήρεμο και γλυκύτατο χαμόγελο. Κι αυτήν τη γαλήνη Του σου την μετέφερε, μαζί με μια άγνωστη, μέχρι εκείνη την ώρα για τους ανθρώπους, αίσθηση ασφάλειας.

Και όπως και τότε, στη Σεβίλλη, πριν 500 χρόνια περίπου, με διαταγή του ‘’Μεγάλου Ιεροεξεταστή’’, που αυτή τη φορά βρίσκεται στο πρόσωπο των ‘’ δυνατών αυτού του κόσμου και της ζωής’’- ιδιαίτερα αυτών του Χριστιανικού, του πολιτισμένου κόσμου, του κόσμου της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας όπως φιλάρεσκα αυτοαποκαλείται- ξανασυλλαμβάνεται και κλείνεται στη φυλακή. Και όπως τότε, πριν 500 χρόνια, όπως ο ’’Μέγας Ιεροεξεταστής’’, έτσι και οι ‘’οι δυνατοί αυτού του κόσμου και της ζωής’’ μπήκαν όλοι μαζί στην σκοτεινή φυλακή που ήταν κλεισμένος Εκείνος και άρχισαν να ξαναλένε εκείνα τα λόγια του προ 500 χρόνων πρόγονού τους:

‘’…Γιατί ήρθες να μας ενοχλήσεις; Γιατί ήρθες να μας ενοχλήσεις, και αυτό το ξέρεις και ο ίδιος. Ξέρεις όμως ακόμα τι θα συμβεί αύριο; Δεν ξέρω ποιος είσαι και δεν θέλω καθόλου να το ξέρω: αν είσαι Αυτός ή μόνον ομοίωμά Του,… Λοιπόν άκουσέ το: Δεν είμαστε με Σένα, αλλά μ΄ αυτόν (τον διάβολο). Αυτός είναι το Μυστήριό μας! Πάει καιρός πολύς τώρα, που δεν είμαστε με Σένα, αλλά μ΄ αυτόν (διάβολο).’’ (Ντοστογιέφκι)

Και τώρα, όπως και τότε, ο Χριστός τους πλησιάζει έναν-έναν με το γαλήνιο χαμόγελό Του και τους φιλά απαλά. Αυτή είναι η απάντησή Του σ΄ όσα Του είπαν. Αυτοί, όπως και τότε, συνταράσσονται. Πηγαίνουν στη πόρτα της φυλακής την ανοίγουν και Του λένε:

‘’Πήγαινε και μην ξανάρθεις ποτέ! Ποτέ μην έρθεις… ποτέ, ποτέ, ποτέ…’’.

Και ο Χριστός όπως και τότε φεύγει σαν αεράκι.

Και τώρα όπως και τότε, ο κόσμος παράτησε τον Χριστό και προσκύνησε τους ‘’δυνατούς αυτού του κόσμου και της ζωής’’. Τότε που στη Σεβίλλη ‘’ο αέρας μύριζε δάφνη και λεμονιά’’, ενώ τις μέρες αυτές στο Κίεβο είναι παγωμένος και χιονιάς.

Κάπως έτσι θα μπορούσε να είναι η ιστορία… πάντοτε έτσι θα είναι η ιστορία.